Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsume saileko zinegotzi Álvaro Pérezek KIUBek kontsumitzaileen eskubideak zaintzeko egiten duen lana goraipatu du urteko balantzearen aurkezpenean. Datorren larunbatean, martxoaren 15ean, ospatuko den Kontsumitzaileen Eskubideen Munduko eguna dela eta, Kontsumo sailak 2024ko datuak aurkeztu ditu. Urte horretan, 7.086 kontsulta (3.585 aurrez aurrekoak, 575 posta elektroniko bidezkoak eta 2.926 telefono bidezkoak), 1.013 erreklamazio eta 20 kontsumo-ikuskapen kudeatu ziren.
"Oso harrera ona du lan horrek, aldian-aldian egiten ditugun inkestetan herritarrek adierazten duten bezala. Bereziki nabarmentzeko modukoa da telefono bidezko arreta-zerbitzua, kalitateko informazioa emateaz gain, oso denbora gutxi itxaron behar delako arreta jasotzeko”, azpimarratu du Álvaro Pérezek.
Erreklamazioei dagokienez, 2024an, aurreko urteetan bezala, telefonia-sektorea (erreklamazioen % 16), aire-garraioaren eta bidaia-agentzien sektorea (erreklamazioen % 14) eta energiaren sektorea (erreklamazioen % 10) daude.
Telefonia-sektoreko erreklamazioei dagokienez, gehienak fakturazio-arazoengatik izan dira, kontratatutako zerbitzura ez egokitzeagatik, telefono-zerbitzuak edo Internetek gaizki funtzionatzeagatik edo iraupen-klausulak kobratzeagatik (horren berri jakin barik).
Aireko garraioan eta bidaia-agentzietan, atzerapenak, hegaldiak bertan behera uztea eta kabinan eskuko ekipajea kobratzea izan dira arrazoi nagusiak. Energiaren sektorean, gasaren kasuan, erreklamaziorik ohikoenak dira benetako kontsumoarekin bat ez datozen irakurketengatik (kalkulatutakoak) eta elektrizitatean, telefono dei engainagarrien bidez konpainia elektrikoa aldatu dietelako eta kontsumitzaileek ez dakitelako konpainia berriaren izena eta kontratazio baldintza berriak.
Hiru sektore horien atzetik, bankuenak eta ibilgailuak konpontzeko eta saltzeko zerbitzuenak daude, erreklamazio guztien % 5arekin, hurrenez hurren. Ondoren, % 4rekin, bi depilazio-zentro ixtearen ondoriozko erreklamazioak agertzen dira, behar bezalako abisurik gabe gertatu baitziren.
Azkenik, erreklamazio gutxirekin, etxetresna elektrikoak konpontzeko zerbitzuak eta edergintza eta ile-apaindegiak ageri dira (% 2 bakoitzak), eta, azkenik, erreklamazio guztien % 1, gimnasioak.
KIUBak erreklamazio horietan bitartekaritza-lana egin ondoren, kontsumitzaileen aldeko akordioak lortu dira % 58 kasutan.
Izapidetutako erreklamazioetan oinarrituta egindako ikuskapenek nabarmen egin dute gora 2023koekin alderatuta. Izan ere, 2023an 3 ikuskapen egin ziren eta iaz, ordea, 20. Horietatik gehienak, 12, ostalaritzan (11) eta gozotegietan (1) egin dira, batez ere alergenoei buruzko informazio faltagatik. Nabarmentzekoak dira, halaber, gimnasioetan egindako 7 ikuskapenak, batez ere instalazioetan ur berorik ez dagoelako.
Prestakuntza eta hezkuntza
2024an ere prestakuntza eta hezkuntza saioak egin ziren Bilboko ikastetxe publikoetan eta itunpekoetan: hezkuntza-zirkuitua, kontsumo arduratsu eta jasangarriari buruzko zirkuitua. Aurten 28 ikastetxetako 1.875 ikaslek hartu dute parte.
Zirkuituetako edukiak ikasgelan prestatu ondoren, bisita gidatuak egiten dira, aukeratutako zirkuituaren arabera. Oraingo honetan bisitan egin dituzte Sollanoko araztegira –586 ikasle joan ziren–, Erriberako Merkatura –833 ikasle– eta Bilboko garraio publikoetara –426 ikasle–.
Halaber, elikagaien segurtasunari buruzko tailerrak egin ziren, eta, horren osagarri, udal-laborategira bisita egin zen, batxilergoko osasun-adarreko ikasleentzat. Bisita honetan 17 ikastetxek eta 391 ikaslek hartu zuten parte.
Hezkuntza jardueren testuinguruan, aurreko urteetan bezala, kontsumoaren arloko gai bati buruzko antzezlan bat egin zen. Honako honetan “EZER EZ” antzezlana antzeztu zen, Lehen Hezkuntzako ikasleentzat (3 eta 6 urte bitarteko haurrak), euskaraz edo gaztelaniaz. 20 emanaldi izan ziren, 11 ikastetxetan, eta 947 ikaslek parte hartu zuten.
Prestakuntza- eta hezkuntza-dinamika horri dagokionez, Álvaro Pérezek hau azpimarratu du: “Oso garrantzitsua da gazteei ezagutzak ematea eta kontsumo arduratsu eta jasangarriari buruz kontzientziatzea, hori baita modurik seguruena eta eraginkorrena jasangarritasunari lehentasuna ematen dion kontsumo-jarduerekin konprometitutako gizarte bat eraikitzeko”.
KIUBeko zerbitzuek harrera ona izan dute herritarren artean
KIUBek, 2006. urteaz geroztik Zerbitzuen Agiria dauka eta haren bidez, ematen dituen zerbitzuak eta bere konpromisoak jakinarazten dizkie Bilboko herritarrei, zerbitzuok hobeto emateko eta kudeaketa gardenagoa egiteko helburuz.
Zerbitzuak ematean konpromisoen jarraipena egiteko eta horiek behar bezala betetzen direla egiaztatzeko, 2024an auditoretza bat egin zen, eta agirian eta udalaren webgunean argitaratutako konpromisoak baloratu eta erkatu ziren.
Emaitzek erakutsi zuten konpromisoak behar bezala bete zirela, UNE 93200:2008 arauaren baldintzei jarraikiz.
KIUBek eskaintzen dituen zerbitzuei buruz herritarren iritzia jasotzeko aldian-aldian egiten diren inkestek emaitza onak ematen dituzte. Nabarmentzekoa da telefono bidezko arreta-zerbitzuak (94 420 46 00 telefono-zenbakia) jaso duen balorazio bikaina, kontsumo-kontsultetan emandako informazioaren kalitateagatik eta arreta jasotzeko itxarote-denbora laburragatik. Aurrez aurreko kontsultetarako aurretiko hitzordua kentzeak ere balorazio ona izan du. Kontsultetarako ordutegia hau da: 8:30etik 14:00etara neguan, eta 8:30etik 13:00etara.
KIUBen eskumenak eta zerbitzuak
- Kontsumo arloko eskubideei buruzko aholkua emateko zerbitzua: aholku eta orientazio juridiko oinarrizkoa; kasu partikularrak analizatzea eta baloratzea; hala balegokio, erreklamatzeko eskubidea; erreklamazioen erregistroa; kontsumoari buruzko informazio osagarria; debekatuta edo behin-behinean eragotzita dauden produktuen eta zerbitzuen gaineko informazioa (alertak).
- Bitartekaritza-zerbitzua kontsumo-gatazketan.
- Kexak eta salaketak erregistratu eta organismo eskudunari igortzeko zerbitzua.
- Prestakuntza- eta hezkuntza-zerbitzua.