Síguenos en redes sociales:

Ez da adin kontua bakarrik: zure hezurrak babesteko egin dezakezuna

Maider Vazquez fisioterapeuta da, 19 urteko esperientzia klinikoa du, aldaka eta bizkarrezurreko patologietan espezializatua dago eta pilates irakaslea ere bada eta erreportaje honetan gomendio desberdinak ematen dizkigu

Ez da adin kontua bakarrik: zure hezurrak babesteko egin dezakezunaDNA

Nork bere burua zaintzea ez litzateke aukera bat izan behar, bizitza ohoratzeko modu bat baizik, batez ere gorputza modu berriez hitz egiten hasten zaigun garaietan. Menopausia fase horietako bat da: emakume ororen bizitzan une natural, indartsu eta sakonki eraldatzailea. Hala ere, ageriko aldaketa hormonaletatik harago, badira ondorio isilak, askotan oharkabean pasatzen direnak… jada berandu den arte. Horietako bat hezur-masa galtzea da.

Menopausiatik aurrera, estrogeno-mailak (hezurren babesean funtsezkoa den hormona) nabarmen gutxitzen hasten dira. Hormona-jaitsiera horrek hezurren deskaltzifikazio-prozesua azkartu dezake, osteopenia eta, aurrerago, osteoporosia nozitzeko arriskua areagotuz (gaixotasun horrek hezurrak ahuldu eta hausturetarako joera handiagoa ematen die).

Ageriko aldaketa hormonaletatik harago, badira ondorio isilak, askotan oharkabean pasatzen direnak… jada berandu den arte. Horietako bat hezur-masa galtzea da.

Kezkagarriena da emakume askok ez dutela sintomarik izaten haustura bat gertatu arte, eta horrek osteoporosia mehatxu isil baina serio bihurtzen duela. Horregatik, funtsezkoa da autozainketaren ikuspegi integrala hartzea: kaltzio eta D bitamina ugariko elikadura, ariketa fisiko erregularra, prebentziozko azterketa medikoak, eta gorputza ez ezik, burua eta espiritua ere indartuko dituzten ohiturak.

Izan ere, hezurrak zaintzea da mugitzeko askatasuna zaintzea, independentziaz bizitzeko askatasuna eta etapa berri hau bete-betean gozatzeko askatasuna zaintzea, hori ere izan baitaiteke jakintsuena eta boteretsuena. Izan ere, kontzientziaz zaintzen zarenean, ez dituzu gaixotasunak prebenitzen bakarrik: bizitza ere ospatzen duzu.

Horrela azaltzen du Maider Vazquez fisioterapeutak ere. Hemeretzi urteko esperientzia klinikoa du, aldaka eta bizkarrezurreko patologietan espezializatua dago eta pilates irakaslea da. Duela gutxi fisioterapeuta honek hainbat hitzaldi eman ditu Gasteizen emakumearen osasuna zaintzeak duen garrantziari buruz hitz egiteko, baita menopausian zehar ere, eta erreportaje honetan emakume guztiak bere bizitzako etapa honetan gidatzeko aholku ezberdinak ematen ditu.

ETAPA BERRIA

Horrela, eta idlo beretik, profesionalak azaltzen duenez, Menopausiak etapa berri bat markatzen du emakumearen bizitzan, eraldaketa fisiko, emozional eta hormonalen fase bat, beti merezi duten arreta jasotzen ez dutena. Sintomarik ezagunenez harago (hala nola itolarriak, umore-aldaketak edo loaren asaldurak), bada beste prozesu bat, askoz gutxiago ikusten dena, baina hura bezain garrantzitsua: hezur-masaren galera bizkorra.

Izan ere, adituek eta osasun arloko profesionalek adierazi dutenez, emakume askok ez dakite menopausiatik aurrera hezurren zaurgarritasun handiagoko etapa bat hasten dela, eta osteoporosia izateko arriskua nabarmen handitzen dela. Osasunaren Mundu Erakundeak “epidemia isil” gisa katalogatu duen gaixotasun honek milioika emakumeri eragiten die munduan, haustura bat gertatu arte ageriko seinalerik eman gabe.

Adituek eta osasun arloko profesionalek adierazi dutenez, emakume askok ez dakite menopausiatik aurrera hezurren zaurgarritasun handiagoko etapa bat hasten dela, eta osteoporosia izateko arriskua nabarmen handitzen dela

Osteoporosiaren Nazioarteko Fundazioak emandako datuen arabera, Espainian 2.945.000 pertsonak dute osteoporosia, eta horietatik %79,2 emakumeak dira. Emakumeen prebalentzia altu horren atzean dagoen arrazoia menopausiarekin zuzenki lotuta dago: estrogeno mailen beherakada bortitzak hezur-ehuna ahultzen du, eta horrek hezur-dentsitatearen galera errazten du modu progresiboan.

Menopausia izan duten lau emakumetik batek, hau da, 50 urtetik gorakoek, osteoporosia du, eta portzentajea %40raino igotzen da 70 eta 79 urte bitarteko emakumeen artean. Datu horiek askotan ikusezin bihurtzen den errealitatea islatzen dute eta, hala ere, ondorio larriak izan ditzake: hausturak, min kronikoa, mugikortasunaren galera eta baita autonomia pertsonalaren galera ere.

Horregatik, osasungintzako profesional honek behin eta berriz azpimarratzen du osteoporosiari buruzko hitzaldi, tailer eta topaketa informatiboetan parte hartzeko beharra. Jarduera horien bidez, milioika emakumeri eragiten dien arazo bat ikusarazten da, eta, horrez gain, arazo hori hasiera-hasieratik prebenitzeko tresna praktikoak eskaintzen dira.

Osasungintzako profesional honek behin eta berriz azpimarratzen du osteoporosiari buruzko hitzaldi, tailer eta topaketa informatiboetan parte hartzeko beharra.

Osteoporosia prebenitzeko gakoetako bat emakumeen gorputzak denboran zehar nola funtzionatzen duen ulertzea da. "Gure hezurrak etengabe berritzen dira”. "Eta bizimoduak izugarri eragiten du: elikadura, ariketa fisikoa, eguzkitan egotea eta ohitura kaltegarriak alde batera uztea faktore erabakigarriak dira", kontatu du. 

Mugimendu erregularra, kaltzio eta D bitamina ugariko dieta, aldizkako azterketa medikoak eta tabakorik eta alkohol gabeko bizitza izanik, emakume askok urte gehiagoz eutsi diezaiokete hezur-sendotasunari eta bizi-kalitatea hobetu dezakete.

Gaur egun dauden tratamendu medikoez gain, garrantzitsuena prebentzioa eta hezkuntza dira. Informatzea, gorputzean zer gertatzen ari den ulertzea eta zer neurri har daitezkeen jakitea funtsezko urratsak dira etapa hau osasunez, askatasunez eta konfiantzaz igarotzeko.

BALORAZIOA

"Oso ohikoa da pentsatzea osteoporosiak oso adineko emakumeei bakarrik eragiten diela, edo, minik ematen ez badu, ez dagoela arazorik. Beste akats bat da behin diagnostikoa eginda, jada ezin dela ezer egin sinestea. Hitzaldian ideia horiek desmuntatzen dira hezurrak nola funtzionatzen duen eta zein ariketa mota den segurua eta beharrezkoa azalduz", kontatzen du profesionalak. 

“30-35 urte inguruan hezur-masaren gailur maximora iristen gara, eta hortik aurrera dentsitatea galtzen hasten gara pixkanaka. Emakumezkoetan, galera hori nabarmen azkartzen da menopausiaren ostean, estrogenoen jaitsieraren ondorioz. Ez bada antzematen eta ez bada garaiz jokatzen, isilean egin dezake aurrera, hausturak eragin arte, baita kolpe oso arinekin ere. Horregatik da hain garrantzitsua baheketa ona egitea, batez ere arrisku faktoreak dituzten emakumeetan”, azaltzen du. 

PREBENTZIOA

Osteoporosiaren prebentzioa ez dago gehigarri edo azterketa medikoen mende soilik. Bizimodu aktiboa funtsezko zutabeetako bat da hezurren osasuna denboran zehar mantentzeko. Osasun- eta errehabilitazio-adituek diotenez, egiten den ariketa-motak hezur-egitura sendoaren eta hausturekiko sentikorragoa den hezur-egituraren arteko aldea marka dezake.

Inpaktu ertaineko ariketa eta indar-lana dira gomendatuenetako batzuk. Pauso arinez ibiltzeak, eskailerak igotzeak, pisuekin ariketak egiteak edo adinari egokitutako errutina funtzionalek hezur-masa sortzen laguntzen dute. Horrez gain, oreka eta propiozepzioa lantzeko ariketak egin behar dira, funtsezkoak baitira erorikoak prebenitzeko; izan ere, hezur-ahultasuna duten pertsonetan hausturak izateko arrazoi nagusietako bat dira.

Jarduera aerobikoek, hala nola dantza egiteak, eliptika praktikatzeak eta baita zumba gold motako inpaktu txikiko klaseek ere, onurak dakarzkiete sistema kardiobaskularrari eta eskeletikoari, artikulazioei gehiegizko esfortzurik eragin gabe.

Jarduera aerobikoek, hala nola dantza egiteak, eliptika praktikatzeak eta baita zumba gold motako inpaktu txikiko klaseek ere, onurak dakarzkiete sistema kardiobaskularrari eta eskeletikoari, artikulazioei gehiegizko esfortzurik eragin gabe

Baina mugimendua ez da dena. Kaltzio eta D bitamina ugariko dieta egitea ezinbestekoa da hezurretan minerala xurgatzeko. Esnekiak, almendrak, sardinak, brokolia eta produktu gotortuak eguneroko elikaduran presente egon beharko lirateke, gorputzari modu naturalean D bitamina sintetizatzen lagunduko dion eguzki esposizio arduratsu batekin batera.

Azkenik, tabakoa saihestea eta alkohol-kontsumoa ahalik eta gehien murriztea hezur-dentsitatean eragin zuzena duten bi erabaki dira. Erretzeak eta gehiegi edateak beste bizi-organo batzuei eragiteaz gain, hezur-masaren galera azkartzen dute.

Laburbilduz, bizitza aktibo, kontziente eta orekatu bat mantentzeak osteoporosia geldiarazten laguntzeaz gain, bizi-kalitatea modu integralean hobetzen du, bereziki menopausia osteko etapan, non erabaki osasungarri bakoitzak urteak batzen dituen ongizatearekin.

“Osteoporosiak ez du sintomarik ematen haustura bat egon arte, horregatik deitzen zaio gaixotasun isila. Zeharkako seinale batzuk altueraren galera, jarrera makurtua edo erorketa arinen ondorengo hausturak izan daitezke. Baina egokiena da ez itxarotea eta dentsitometria bat egitea arriskua izanez gero, batez ere menopausiaren ondoren”, azpimarratzen du profesionalak. 

SINTOMAK

Osteoporosia garaiz antzemateko eta tratatzeko zailtasun handietako bat da ez duela sintomarik sortzen hasierako faseetan. Beste gaixotasun muskuloeskeletiko batzuek ez bezala, osteoporosiak ez du minik, ez nekerik, ez molestia nabarmenik sortzen, hezurrak ahulduz doan bitartean. Horregatik deitzen zaio gaixotasun isila.

https://www.deia.eus/salud/2024/01/24/prevenir-osteoporosis-7782451.html

Emakume asko harritu egiten dira errutinako hezur-dentsitometria baten ondoren diagnostiko bat jasotzean, edo are okerrago, haustura baten ondoren. Hain zuzen ere, lehen haustura horrek (sarritan eskumuturrean edo aldakatan) erakusten du aspalditik kanpoko seinalerik gabe garatzen ari zen arazoa.

Osteoporosiak ez du abisatzen, baina gorputzak bai erantzuten du arretaz zaintzen dugunean.

Arrazoi horiengatik, prebentzioak are balio handiagoa hartzen du. Kontua ez da soilik hezurrak zaintzea, egunerokotasunean funtzionaltasuna eta autonomia zaintzea baizik. Masa muskularra indartzea, mugikortasuna lantzea eta ohitura osasuntsuak mantentzea inbertsioa da orainaldian eta etorkizunean.

Osteoporosiak ez du abisatzen, baina gorputzak bai erantzuten du arretaz zaintzen dugunean.