Udaberri honetarako Euskadiko eguraldi iragarpenek bereziki denboraldi bizia adierazten dute, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako probintzian polen maila nabarmen igo delarik. Igoera hori polenaren ekoizpenari zein sakabanaketari eragiten dieten hainbat faktore klimatikori egozten zaio.

Olga Uriel, Osakidetzako Araba ESIko Alergologia Zerbitzuko medikuak, alergiek gaixoen eguneroko bizitzan duten eragina murrizteko gomendioak partekatzen ditu. Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak emandako datuen arabera, biztanleria orokorraren %20k gutxi gorabehera izaten ditu udaberriko alergiak, eta kopuru hori %30era ere irits daiteke eskola-adinean dauden haurren artean.

Lehenik eta behin, nabarmendu behar da "alergia immunitate-sistemak substantzia kaltegabeei ematen dien erantzun anomalo bat dela; organismoak arriskutsutzat jotzen ditu substantzia horiek, eta neurriz kanpo erreakzionatzen du haien aurka", espezialistak azaldu duenez. Zehazki, polenarekiko alergia, urtaroko errinitis alergikoa ere esaten zaiona, sistema immunologikoaren erreakzioa da landare, zuhaitz eta belarrek urteko sasoi jakin batzuetan askatzen dituzten polen aleen aurrean. 

Sintoma ezgaitzaileak agertzen dira, hala nola doministikuak, azkura handia begietan, sudurrean eta eztarrian, sudur-kongestioa, eztula eta nekea, besteak beste

Baldintza horrek mundu osoko milioika pertsonari eragiten die, eta intentsitatea aldatu egin daiteke denboraldiaren eta udaberriaren arabera. Immunitate-sistemak polena mehatxu gisa oker identifikatzen duenean gertatzen da alergia, eta, horren ondorioz, histaminak eta beste substantzia kimiko batzuk askatzen dira hari aurre egiteko.

Ondorioz, sintoma ezgaitzaileak agertzen dira, hala nola doministikuak, azkura handia begietan, sudurrean eta eztarrian, sudur-kongestioa, eztula eta nekea, besteak beste. 

ERREAKZIOAK

Erreakzio horiek tratatzeko botikei dagokienez, Osakidetzako espezialistak adierazi du gaur egun bi tratamendu mota nagusi daudela merkatuan: alde batetik, antihistaminikoak, kolirio edo sudur-espraien bidez ahotik edo modu topikoan eman daitezkeenak; eta, bestetik, sudur-kortikoideak edo bronkio-inhalagailuak. Medikamentu horiek sintomak arintzen laguntzen dute erabiltzen diren bitartean (horregatik esaten zaie tratamendu sintomatikoak), baina ez dute aldatzen gaixotasunaren epe luzeko bilakaera.

Bestalde, badira alergiaren aurkako txerto hiposentsibilizatzaileak ere, baina gaixotasunaren epe luzerako bilakaera aldatzea lortzen dute. Pixkanaka eta urtero erabiliz gero, sintomak murriztu egiten dira denborarekin, eta murriztu egiten da tratamendu sintomatikoetara jotzeko beharra.

 “Gomendagarria da aukera hori kontuan hartzea, batez ere sintomak biziak direnean, medikazio asko behar denean kontrolatzeko eta, gainera, ohiko tratamenduekin ez direnean erabat arintzen”, adierazi du profesionalak.

“Aurretik aipatutako ekidite neurriez gain, medikuak gomendatutako tratamendu sintomatikoarekin lehenbailehen hasteak eta polen denboraldi osoan mantentzeak sintomen intentsitatea murrizten lagundu dezake”, gaineratu du.

POLEN MAILA

“Kostaldetik gertuen dauden eremuetan, polenen maila txikiagoa izaten da, tenperaturak leunagoak direlako eta bat-bateko aldaketa gutxiago izaten direlako. Euskadin, Araban daude polen-maila atmosferiko handienak. Izan ere, iragarpenek udaberri bizia iragartzen dute Gasteizen, eta ez hainbeste beste probintzietako hiriburuetan”, gaineratu du profesionalak. Eta erantsi du ondoren: 

“Hilabete horietako klimatologia dela eta, udaberrian askatzen dute landareek polen gehien, baina ez bakarra. Espezie bakoitzak bere egutegi poliniko teorikoa du, eta, gero, egutegi hori aldatu egin daiteke, uneko ingurumen-baldintzen arabera. Udaberrian, gainera, bi faktore elkartzen dira: landare gehiagok askatzen dute beren polena, eta eguraldi ona aire zabaleko jarduerekin aprobetxatzeko gogo handiagoa dugu guztiok, eta horrek esposizio-denbora handitzen du. Askotan, eragiten duen arnas klinikak eragin handia izan dezake pazientearen bizi-kalitatean”.

Udaberrian, gainera, bi faktore elkartzen dira: landare gehiagok askatzen dute beren polena, eta eguraldi ona aire zabaleko jarduerekin aprobetxatzeko gogo handiagoa dugu guztiok, eta horrek esposizio-denbora handitzen du

Polinizazioan eragiten duen faktore nagusia klima da. Gainera, muturreko fenomeno meteorologikoek, haize bortitzek edo ekaitz elektrikoek adibidez, polenen sakabanaketa bultzatzen dute. Bestetik, ikerketa batzuek erakutsi dute ekaitz elektrikoek polen aleak hauts ditzaketela partikula are txikiagoetan, eta errazago sartzen direla arnasbideetan, asma-krisi larriak izateko arriskua areagotuz.

Halaber, azken urteotan tenperaturek gora egin dutenez, polenen ekoizpena handitu egin da, eta alergia eragiten duten proteinen kantitatea ere bai. Hori dela eta, polen “agresiboagoak” sortzen dira. Gauza bera gertatzen da kutsaduraren eta diesel partikulen ondorioz. “Ikusi dugu paziente gehiago bidaltzen direla gure kontsultetara sasoiko arnas klinika dela eta, eta ikusten ari gara polenekiko alergiak gora egin duela populazio orokorrean”. 

Azken urteotan tenperaturek gora egin dutenez, polenen ekoizpena handitu egin da, eta alergia eragiten duten proteinen kantitatea ere bai

“Oso lagungarria da alergia eragiten duten landareak zein diren, polinizazio-garaia zein den eta eremu bakoitzean nagusi diren espezieak zein diren jakitea”, baloratu du. 

“Oso lagungarria da alergia eragiten duten landareak zein diren, polinizazio-garaia zein den eta eremu bakoitzean nagusi diren espezieak zein diren jakitea”, baloratu du

Ondoren, polenekiko esposizio zuzena murriztea lortzen duten neurriei jarraitzea da beste alderdi garrantzitsu bat. Neurri horien artean daude: Polinizazio handieneko garaietan, ahal den neurrian, sororako edo parkeetarako irteera murriztea, bai eta haize zakarreko edo ekaitzeko egunetan ere; ahalik eta denbora gehien etxean egotea polen-kontzentrazio handiko egunetan, batez ere haize-egunetan; polen-kontzentrazio handiena detektatzen den eguneko orduetan kalera irtetea saihestea (goizeko lehen ordua edo arratsaldeko azken ordua); eguzkitako betaurrekoak eta maskarak erabiltzea.

Pantailarena egiten du, eta polenak sudurrean eta begietan eta autoz egiten diren joan-etorrietan eragina izatea zailtzen dute, leihatilak itxita eramatea eta klimatizazio-sisteman iragazki egokiak izatea.

IKERKETA BERRIAK

Medikazioan egindako aurrerapenei dagokienez, profesionalaren esanetan, "diagnostiko molekularra aurrerapen-eremu bat da, eta azken urteetan paziente bakoitzaren alergiak hobeto zehazteko aukera eman du, bakoitzarentzako tratamendu indibidualizatua eta egokiena eskaini ahal izateko". "Arnas alergiari dagokionez, adibidez, besaurrean egiten diren alergia-proba klasikoetan (larruazaleko probak) polen guztiak positiboak ateratzen direnean atzean alergia erreala dagoen edo positibo faltsuak diren zehazteko aukera ematen du.

Alergiaren aurkako txertoei dagokienez ere, jauzi handia egin da, kalitatea eta eraginkortasuna hobetuz, eta larruazalpeko edo mihipeko formatuak egiteko aukera dago, kasuen arabera. Sendagai biologikoak agertzea hainbat patologiatarako, hala nola asma eta dermatitis atopiko larrietarako, besteak beste, sendagaien bidezko desentsibililizazioak, arnas alergia tratatzeko aukerak areagotzea eta elikadura-alergia mota batzuk... “Arlo askotan ari gara aurrera egiten. Zorionez, gero eta ezagutza eta kontzientziazio handiagoa dago, eta alergiaren mundua gero eta ikusgarriagoa da, eta horrek onura handia dakarkio pazienteari ".

Ondorio gisa, garrantzitsua da pertsonek ezagutzea zein polen-motari alergia dioten, saihesteko neurriak behar bezala doitu ahal izateko. Horretarako, "erabilgarria da beren eskualde geografikoko landare espezieekin eta egutegi polinikoarekin ohitzea".

"Garrantzitsua da alergia zer poleni duen jakitea, saihesteko neurriak findu ahal izateko, eta, horretarako, lagungarria da gure eskualde geografikoko espezieak eta egutegi polinikoa ezagutzea"

"Garrantzitsua da alergia zer poleni duen jakitea, saihesteko neurriak findu ahal izateko, eta, horretarako, lagungarria da gure eskualde geografikoko espezieak eta egutegi polinikoa ezagutzea. Funtsezkoa da argi izatea sintomak hasten direnean zer tratamendu egin behar den, zer erabili behar den, nola eta zenbat denboraz. Tratamendu goiztiar bat ezartzeak sintomen bilakaera geldiarazten eta data horiek hobeto igarotzea lortzen laguntzen du ".

BESTE GOMENDIO BATZUK

  • Sintomak murrizteko eta erosotasun handiagoari eusteko, hainbat estrategia jarrai daitezke. Garrantzitsua da eragiten duten alergenoak identifikatzea, hala nola zuhaitzen, belarraren edo sastraken polena, eta espezialista bati kontsultatzea zer tratamendu diren egokiak zehazteko. 
  • Polinizazio-puntetan, leihoak etxean eta autoan itxita edukitzea gomendatzen da, barruan polen-sarrera murrizteko. 
  • Era berean, xurgagailuetan eta aire-garbigailuetan HEPA iragazkiak erabiltzeak murriztu egin dezake inguruko partikula alergenikoen kopurua. Polen kontzentrazio handia dagoen egunetan, aire zabaleko jarduerak mugatzea gomendatzen da, batez ere goizez eta arratsaldez puntako orduetan. 
  • Medikamentu prebentiboak hartzea, hala nola antihistaminikoak edo sudurreko kortikoideak, medikuak aginduta, baliagarria izan daiteke; tratamendua denboraldia hasi aurretik hasteak sintomak kontrolatzen laguntzen du. 
  • Gainera, kanpoan egon ondoren arropa garbitzea eta dutxatzea lagungarria da ilean eta arropan pilatu den polena kentzeko. 
  • Irtetean eguzkitako betaurrekoak erabiltzeak eta aurpegia eta begiak ur garbiarekin garbitzeak ere esposizioa murrizten laguntzen dute. 
  • Gomendio horiei jarraituz, udaberriko alergien ondorioak gutxitu daitezke eta sintomak hobeto kontrolatu. Komeni da beti espezialista batekin kontsultatzea, kasu bakoitzari egokitutako plan bat jasotzeko.