BILBO. Urtero bezala, Bizkaiko Foru Aldundiak eta BBK-k Zirgari sariak entregatu dituzte. Aurten, sariketa honen seigarren edizioa ospatu egin da, eta koronabirusaren pandemian emakume langileen funtsesko lana saritu egin dute.
Gure lurralde historikoan emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna defendatzen dutenak saritzen dituen sari horrek, halaber, Lagun Artean Elkartea (Emakumeenganako Indarkeriaren Kontrako kategoria) eta Deustuko Unibertsitateko Inspiera STEAM programa (ahalduntzea eta Balio Aldaketa kategoria) nabarmendu ditu 2021. urtean. Bestalde, Mungiako Diz Diz eta Sestaoko Neba Neba elkarteak ere saritu dituzte Herritartasun Aktiboaren kategorian.
Teresa Laespada Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun diputatuak eta Nora Sarasola BBK-ko Gizarte Ekintzako zuzendariak aurkeztu dute epaimahaiaren erabakia, prentsaurrekoan. Sariok martxoaren 8an Emakumearen Nazioarteko Eguna ospatzeari lotuta daude.
Laespada diputatuak nabarmendu duenez, ohorezko sari gorenak "gure erresilientziaren benetako protagonista diren hainbat emakume aitortzen ditu". "Gizarte osoak bere bizi-baldintzei edo beharrezko hornidurei eusteko beren onena eman duten emakumeak. Konfinamenduaren hilabete txarrenetatik orain arte, benetan funtsezkoak diren milaka emakume", gaineratu du.
Bestalde, Sarasolak azpimarratu du pandemiak zaintza eta norbere burua zaintzea funtsezko funtzio gisa ikusarazten lagundu duela. Baina horrek ez du ekarri funtzio hori gehiago baloratzea. Gehien zaintzen dutenak, emakumeak, lehiaketatik kanpo daude askotan, enplegu-gaitasunari dagokionez.
Aldundiak eta BBK-k nabarmendu dutenez, aurten ezin zen Zirgari Sarien edizioa ospatu gabe utzi; izan ere, "Duintasunaren, indarraren eta justiziaren arrastoa ezabatzen ez uztea" da helburua, eta "une batez ere, berdintasunaren helburua alde batera ez uztea" ere, "olatu ikaragarriak dituen pandemia ezin baita aitzakia izan emakumeen eskubideen atzerapenerako".
SARIDUNAK
Ohorezko Saria 'Pandemiako Emakume Langileei' ematen zaie. Ildo horretan, anestesisten, erizainen eta gainerako osasun-langileen, supermerkatuetako langileen, Gurutze Gorriko eta beste erakunde batzuetako langileen, adinekoen egoitzetako langileen, garbiketako langileen edo farmazian artatzen gaituztenen garrantzia gogorarazten da. Pandemian zehar funtsezko zerbitzuei eutsi dieten pertsonak, gehienak emakumeak izan direnak.
Hain zuzen ere, honako hauek jasoko dute saria: Diana Ly Liu (Basurtuko ospitaleko anestesista), Sonia Rodríguez Gutiérrez (supermerkatu bateko langilea), Elena Gómez Reina (Gurutze Gorriko langilea), Ainara Arana Azula (Galdakaoko ospitalean erizaina), Sonia Dacosta Urrutia (Birjinetxe egoitzako langilea), Anta Ndongo Sall (Basurtuko ospitaleko garbitzailea) eta Elena Artetxe Aranzamendi (Basurtuko farmazia bateko langilea).
Epaimahaiak pandemian lan egiten duten emakume guztiak haien bidez aitortzeko beharra eta aukera nabarmendu du; izan ere, euren funtsezko eginkizuna gure gizartearen funtsezko zerbitzuei eusteko baliagarria izan da, birusak indarkeriarik handienaz jo gaituenean.
Emakumeen aurkako indarkeria gaitzesteko kategorian, Lagun Artean elkarteak bere harrera-zentroan egiten duen lana aintzatesten da. Indarkeria matxistaren biktimak bizirik irauten duten pertsonak dira. Umiliazioetatik, irainetatik, kolpeetatik eta bizia kentzeko saiakeretatik bizirik atera diren emakumeak.
Eta, erakunde eta instituzio askoren artean, Lagun Artean Harrera Zentroak 26 profesional eta 72 boluntario ditu. Duela ia 15 urte, 2005etik, Harrera Zentro honek genero-ikuspegia txertatu zuen bere esku-hartzea. Ordutik 163 emakume eta 97 adingabe artatu dituzte.
Neskek ez dute aukeratzen zientifikoak edo matematikoak izatea. Errealitate horren aurrean, Deustuko Unibertsitateak 2016-2017 ikasturteaz geroztik programa bat jarri du martxan, nesken artean bokazio zientifiko-teknologikoak bultzatzeko. Inspiratu STEAM izeneko programa bat. Izan ere, eskola-adinean dauden neskatoak zientzia-, teknologia-, ingeniaritza- eta matematika-ikasketak egitera bultzatu nahi ditu.
Lehenengo edizioan 17 aholkularik parte hartu zuten, 200 neskako hamaika eskolatan. 2019-2020 ikasturtean, pandemiaren aurrekoan, 80 ikastetxe baino gehiago izan ziren, 228 mentorerekin eta 21 mentorerekin, 2.354 neskarentzat eta 2.369 mutilentzat.
Herritartasun Aktiboaren kategoriari dagokionez, ex aequo eman zaie Mungiako Diz Diz Elkarteari eta Sestaoko Neba Neba Elkarteari.
Mungiako Diz-Diz Emakumeen Kultur Elkartea 1995ean eratu zen herriko emakume-talde batekin, eta mende laurdena bete berri du, emakume eta gizonen arteko berdintasuna sustatuz eta emakumeek bizitza kultural, sozial eta ekonomikoan parte har dezaten bultzatuz.
Era berean, emakume guztien prestakuntza, askatasuna eta ahalduntzea defendatzen ditu, beren nortasunaren jabe izan daitezen, beren autoestimua indartuz. Elkartearen hasieran 25 emakume izan ziren; gaur egun 318 emakumek osatzen dute, eta, guztira, sortu zenetik, elkartean adin guztietako 854 emakume izan dira, 18 eta 84 urte bitartekoak.
Sestaoko Neba-Neba elkartea Bizkaiko aitzindarietako bat da, eta emakumeen eta gizonen berdintasunaren aldeko konpromiso iraunkor eta eraginkorraren adibide. Horretarako, laguntza psikologikoko, lege-aholkularitzako eta prestakuntzako zerbitzuak sustatzen ditu, mobilizazio-, kontzientziazio- eta salaketa-ekintzekin batera.
Bere ibilbidea 1998an hasi zen udalerriko emakumeen bizi-kalitatea hobetzeko, adibidez, Sestaoko Emakumearen Aholku Zentroaren bidez, non udalerriko emakumeei aholkularitza juridikoa eta laguntza psikologikoa doan eskaintzen baitzaizkie. Bere jarduera ugarien artean, erantzunkidetasunaren aldeko sentsibilizazio-ekintzak bultzatzen ditu ikastetxeetan. Gaur egun 178 emakumek osatzen dute.
ZIRGARIAREN ESKULTURA
Itsasadarraren ondoan egin dute prentsaurrekoa, eta bi metro baino gehiagoko zirgari baten eskultura erakutsi dute. Zirgari Sari hauetan sartzen den ia 30 zentimetroko sari fisikoaren eredu izateaz gain, eskultura hau talde baten parte da, eta hurrengo hilabeteetan behin betiko jarriko da zirgariek duela mende bat itsasontziak beren indarraz eta soka baten laguntza bakarraz zeharkatzen zuten eremu berean.
