Gezurra dirudi, abenduaren 21ean, Santo Tomás, 71 urte beteko ditut. Gezurra dela deritzot. Horrek esan nahi du nire bizitzaren zatirik oso handiena igaro dela. Zorionez, osasun onean nago, baina gero eta asegabeago nago heriotzaren ideiarekin. Ez nire banakako desagerpenagatik, baizik eta uste dudalako beste ezer ez badago, kasualitatearen eta beharraren ondorio baino ez bagara, bizitzak ez duela zentzurik. Jende asko harrotzen da giza espeziearen finitutasuna eta ondoriorik gabekoa onartzeaz, baina uste dut inkontzientetik egiten dutela. Beste espezie bat baino ez bagara, egunen batean gure lorpen guztiak desagertuko dira. Ez da ezer geratuko. Shakespeare, Cervantes, Dante, Beethoven eta Rafael Sanzio arrastorik gabe desagertuko dira. Halaber desagertuko lirateke betirako, Euskal Herriko Etxepare, Axular, Moguel anderea, Jose Antonio Agirre, Txirrita, Xenpelar, Xabier Lete, Mikel Laboa, Benito Lertxundi, Karmele Jaio eta abar oso luze bat. Eta historiako biktima errugabeek ez dute justizia edo erreparazioa ezagutuko. Transzendentzia moduren bat sortzea absurdua dirudi, baina denboraz eta espazioaz haratago kokatutako eternitate baten perspektibarik gabeko unibertsoa askoz ere absurdoagoa da. Sinesten dut, baina ez dakit zertan. Agian Jainkoa deritzan hori. Jainkoa ez da entitate bat, ez munduko objektu bat, abiatzen garen eta itzuliko garen matrizea baizik. Arrazoimen zientifikoak ez du ikuspuntu hori onartzen, baina bihotzak bai eta, Pascalek bezala, nik nahiago dut bihotza entzutea, zientzia baino intuitiboagoa eta ziurragoa baita, funtsezko galderei erantzuteko edo itxaropena sortzeko gai ez dena. Itxaropena ez da fantasia bat, izpirituaren janaria baizik. Hori gabe, sufrimendurako, arbitrariotasunerako eta injustiziarako tokia besterik ez dago. Sinetsi nahi dut infernua existitzen dela, zerua ere, baina bereziki infernua. Urtean aurrea doaz. Maite dut emaztea, ditudan bi alaba eta lau bilobak. Lasai naiz. Bagara, ereindakoa ernetuko. Gogoetak. 71 urte.
