Fikzioak abantaila hori du. Istorioan aurrera egin ahala, aurretik kontatu duzuna nahi duzun amaierarekin bat ez datorrela ikusten baduzu, alda dezakezu. Posible da atzera egitea eta historia aldatzea, iragana aldatzen joatea nahi duzun amaierara modu koherentean iritsi ahal izateko. Errealitatean, ordea, iragana aldaezina da. Bizitza errealean, iraganean egin duzunak beti izango du bere ondorioa orainaldian; atzo egin zenuenak beti markatuko du, onerako edo txarrerako, gaur egiten duzuna.
Bihar, igandea, etorkizuna da oraindik, baina hurrengo astean sartzen garenean, iragana izango da. Beraz, igandeko hauteskundeetan gertatzen dena gaur alda daiteke, baina ez astelehenean. Gaur oraindik alda dezakegu laster iragana izango dena eta gure bizitzak baldintzatuko dituena. Gizarte-eskubideak, zerbitzu publikoak, emakumeen eskubideak eta berdintasuna, enplegu duinak, aniztasunarekiko errespetua, klima-aldaketaren aurkako neurriak... Agian errebindikazio guztiak abstraktuak iruditzen zaizkigu hauteskunde eztabaidetan entzuten ditugunean, eta seguruenez jende gehiena aspertu egiten da alderdien arteko gerra dialektiko eta mediatikoa entzuten, ez da harritzekoa; baina ez dago zalantzarik, gobernatzen duenaren arabera, gure bizitzak modu batera edo bestera igaroko direla.
Une kritikoan gaude. Errealitatea nobela bat balitz eta datozen hilabeteetan ikusiko bagenu ultra-eskuina erabakiguneetan kokatzen dela, atzera egingo genuke eta gauzak aldatuko genituzke, atzo amak esan zidan bezala, Franco berriro itzuli ez dadin. Baina errealitatearen eta fikzioaren arauak desberdinak dira, eta erreala deitzen dugun bizitzan, gaur egiten duzunak ondorioak izango ditu bihar bizi duzun horretan. Igandean egiten dugunak, beraz, ondorioak izango ditu biharko eta etziko gizartean, gaurko gizartea bakarrik ez, belaunaldi gazteenek aurrerantzean aurkituko duten eszenatokia ere baldintzatuko baitu.
