Eroritako edo denboraleek edo osasun patologiek kaltetutako 200 zuhaitz baino gehiago ordeztuko ditu Getxok

“Jarduketa horretan aurreikusita dago udalerriko hainbat puntutan eremu bakoitzera egokitutako ale autoktonoak birjarriko direla, kokaleku bakoitzeko lurzoruaren izaeraren arabera eta lerrokatuta edo berdeguneetan kokatuta egotearen arabera, besteak beste. Gainera, esku hartzen jarraitzeko borondatea dugu, udalerriko hainbat tokitan ehun bat ale autoktono landatuz, astigar arrunta esate baterako, eta kaltetutako urkiak, ibaiertzetako haltzak edo kostaldearen aurrealdeko arteak, hala nola Satistegiko beheko aldea, berriro jarriz, inguruko ezpondak eta pasealekuaren beheko aldeko lagunariak landareztatzeko”, nabarmendu du Urkitzak.

Ingurumeneko zinegotziaren hitzetan, “zuhaitzak birjartzeko arrazoiak askotarikoak izan ohi dira: denboraleak edo kontrako faktore meteorologikoak, batez ere haizea, segurtasunean eta joan-etorri askean eragina dutenak, adarrak edo zuhaitza bera erortzeko arriskuagatik; ezbeharrak bide publikoan, hala nola, trafiko-talkak edo -istripuak; gaixotasunak, zahartasuna eta aleen usteltzea; edo, batzuetan, ekintza bandalikoak”.

Jarduketa arruntak

Zuhaitzen gaineko jarduketa arruntaren planak hainbat ekintza hartzen ditu kontuan: lerrokatzeko zuhaitzen txorkoetako (arbola baten enborraren inguruko espazioa, ureztapenetik nahiz euritik jasotako ura biltzeko) belar txarren kontrola eta garbiketa; berdeguneetan eta espaloiko txorkoetan hazitako zuhaitzetan (gazteegiak direlako edo esposizio handia dutelako hala behar dutenetan) zurkaitzak jartzea; sustraietako kimu basalak eta enborreko berezko kimuak garbitzea; izurriak eta gaixotasunak zaindu eta kontrolatzea, eta zuhaitz altuen egiturazko egonkortasuna eta beheko adarren inausketa, baldin eta eragozpenak eragiten badizkiete oinezkoei edo interferentziak eragiten badituzte trafiko seinaleekin, semaforoekin, argiekin, trafikoarekin...

Beste jarduketa batzuk honakoekin lotutakoak dira: mozketak (eragin berezia zehazten denean eta berreskuratu ezin denean, kendu egiten da), transplanteak (berdeguneak okupatzen direnean eta eragindako aleak daudenean, baldin eta bizirauteko nahikoa berme badute eta garapen eta hazkuntza baldintzek transplantatzea ahalbidetzen badute) eta landaketak zein lerrokatzeetan nahiz berdeguneetan dauden zuhaitzen nahiz ordezkapenak, aipatu bezala.

Zuhaitzak moztea Aldapako parkean

Duela gutxi Aldapako parkean moztutako aleek patologia desberdinak zituzten, hala nola enborrean usteltzea, parasitoek eragindako zuloak eta sistema erradikularrean eragindako afekzioa, besteak beste, eta zuhaitz horiek mantentzea ezinezkoa egiten zuten, Iñigo Urkitzak zehaztu duenez. Aleak 2024an egindako tomografiekin identifikatuta daude (X izpiekin lortutako enborraren barruko irudiak). “Alerta laranjaren azken gertakariek patologia horiek kaltetutako aleak, horietako batzuk tona askotakoak, erorarazi dituzte, eta, beraz, benetako arriskua zegoen herritarrentzat eta ondasunentzat. Eroritako aleak kentzean, beste ale batzuk azkar hondatu zirela ikusi zen, eta, beraz, segurtasunagatik jardutea erabaki zen. Oszilazioa duten aleak ere ordezkatu dira”, azaldu du. Horren ondorioz, ipurditik ebakitako ale guztien ordez astigar arruntak (‘fastigiata’) eta likidanbarrak, parkean harrera ona izan duen zuhaitz apaingarria, landatuko dira.