Surbisak 40 urte bete ditu, eta bere historian parte hartu duten pertsona, erakunde eta elkarteei omenaldi bat eginez ospatu nahi izan du urteurrena. Udalaren Hiri Berroneratzearen sailaren barruan dagoen Bilboko Berregokipenerako Hiri Elkarteak erakundearentzat enblematikoa den Artelan Berreginen Museoa aukeratu du ospakizuna egiteko.
Bertan egon dira Nora Abete Bilboko Udaleko alkateorde eta Surbisako presidente ohia, eta Jon Bilbao Hiri Berroneratzearen Saileko zinegotzia eta elkarteko gaur egungo presidentea.
Omenaldi horretan, Nora Abete Bilboko Udaleko alkateordeak eta Surbisako presidente ohiak gogorarazi du bere agintaldian sozietatearen "35. urteurrena ospatzen genuen eta, talde bikain batekin topo egiteaz gain, hurbiletik ikusi nuen auzoak birgaitzeko eta berroneratzeko beharra, Bilboko bizikidetzan eta mugikortasunean laguntzeko", eta adierazi du ziur dagoela "Surbisa erreferente bihurtu dela eraikin, etxebizitza eta lokaletan obra pribatuak sustatzen eta babesten, bizigarritasuna, irisgarritasuna eta energia-efizientzia hobetzeari dagokionez". "Ez du ezertarako balio espaloi irisgarriak, garraio publiko ona edo bidegorrien sare handi bat ezin badugu lehenengo urratsa bermatu: etxetik irtetea" azaldu du Abetek.
Bestalde, Jon Bilbaok, Surbisako gaur egungo presidenteak eta Udaleko Hiri Berroneratzearen Saileko zinegotziak, elkartearen 40 urteko historiako mugarri nagusiak zerrendatu ditu, baita etorkizuneko desafioak ere. Zinegotziak azaldu duenez, "40 urte hauetan, 60.000 pertsona inguruk ikusi dute beren etxebizitzak hobetzen Surbisaren bidez, eta gure helburua hiriko eraikinak, etxebizitzak eta lokalak birgaitzea da, hiru xederekin: eraikitako ondarea segurua, irisgarria, efizientea izatea, kalitatezko etxebizitzak eskaintzea, eta bizikidetza erraztea eta gizarte-kohesioari laguntzea".
Fernando Fantova gizarte-aholkulariak hartu du parte ekitaldian, eta auzoei buruzko hitzaldia eman du, "Hiri-hausnarketa lau mugimendutan" izenburupean. Eta, azkenik, Marta Ibarbia Surbisako zuzendari nagusiak eta Jon Bilbao gaur egungo presidenteak omendutako pertsonen lana eta laguntza aitortu dute eta 40. urteurrena oroitzeko Bilboko litografia eman dizkiete.
Jardueren amaiera
2025ean, 40 urteko historia dela eta, Surbisak hainbat jarduera egin ditu herritarrei beren jarduera hurbiltzeko. Horrela, udako hiru hilabeteetan, Metroaren bi milioi erabiltzaile baino gehiagok “40 urte… Bilbo hobetzen” lelopean, bere historiako mugarri nagusiak aztertzen dituen erakusketa grafikoa ikusi ahal izan zuten. Zazpikaleetako, Abandoko eta Santutxuko geltokietatik igaro ondoren, udal elkarteak auzoetako bizilagunei hurbildu die erakusketa hau. Zehazki, urrian, Yohn jauregian ikusi ahal izan da, Zazpi Kaleetako eraikin enblematikoa eta Surbisak birgaitua. Azaroan San Frantziskon dago eta abenduan Errekalden bisitatu ahal izango da.
Mugarri nagusiak
Elkartearen lehen helburua Zazpi Kaleen birgaitze integrala izan zen, 1983an Bizkaiko hiriburuan izandako uholdeek asko eragin baitzioten. Hurrengo urteetan, ordea, beste eremu batzuetara ere hedatu zen udal-sozietatearen jarduketa-eremua: 1994an Bilbo Zaharrera zabaldu zen eta 2002an Trenbideko Langileen auzora. 2005ean hasi zen Surbisa hiriko eremu gehiagotan jarduten. Surbisak beste hainbat lekutan esku hartu du, hala nola Artatzu Bekoan (2005), Otxarkoagan (2008), Zorrotzaurren (2009), Gurutze auzoan eta Salazar Jeneralaren eraikin multzoan (2010), Olabeagan (2013), Iralan (2015), Zazpilandan (2016), eta Uretamendi-Betolazan eta Uribarrin (2023).
Sortu zenetik, udal elkarte honek bere laguntza, kudeaketa eta lankidetzarekin, birgaikuntza pribatuko jarduketak sustatu ditu eraikin, etxebizitza eta merkataritza-lokaletan, ia 318 milioi eurora iritsi direnak. Kopuru horretatik 87,8 milioi euro inguru Surbisak kudeatutako laguntza ekonomikoetatik datoz. Horietatik, 54 milioi funts propioei dagozkie eta gainerakoak Eusko Jaurlaritzaren laguntzei. Azken horiek Surbisaren bidez kudeatzen dira, leihatila bakar gisa. Horri esker, Bilboko eraikin guztien % 22 birgaitzeko lanak kudeatu ditu. Zehazki, 2.552 eraikin, 18.051 etxebizitza eta 58.697 egoiliar izan dira onuradun, eta hiriko barruti gehienetan egon da. 2036. urteari begira, helburua da Etxebizitzaren Itun Sozialarekin bat egitea eta 55.000 etxebizitza birgaitzen laguntzea, hau da, etxebizitzen parkearen heren bat.
Datozen 40 urteetarako erronkak
Etorkizunari begira, Jon Bilbaok badaki "asko dagoela egiteko, esaterako auzo periferikoak eraldatzea, bertan pertsonek oro har baliabide gutxiago baitituzte eta eraikinetan ez baita egin kalitate handiagoa emateko hobekuntzarik; beraz, prozesuan lagundu behar zaie birgaitzea lortzeko".
Bilboko eraikinen parkea oso zahartua dago eta alde handiak daude batzuetatik besteetara. Izan ere, eraikinen % 50ek baino gehiagok 75 urte baino gehiago dauzkate, eta horiek birgaitzeko finantzaketa handia behar da, eta komunitate guztiek ezin dute hori ordaindu. Horretarako, beharrezkoa da arazoak identifikatzeko eta erabakiak hartzeko prozesuan laguntzea, eta horiek finantzatzea, Surbisak leihatila bakar gisa ematen duen laguntza tekniko, juridiko, sozial eta administratiboaren bidez, lankidetza publiko-pribatu estu gisa. Surbisarentzat funtsezkoa da erronka horietan arreta jartzea, hau da, jende orok aukera izan dezala bizitegi-eraikinak birgaitzeko beharrezkoak diren obrak egiteko eta etxea konfort-maila egokian jartzeko.
