Topikoak desegiteko lana

Adin batetik gorako gizonezkoez osatutako erakundea dela, araudia aldatu eta gaurkotzeko oztopoak jartzen dituela, egungo hizkuntzaren erabilerari bizkarra ematen diola... Hainbat izan dira Euskaltzaindiak jasan dituen aurreiritziak azken mendean, baina zein baino zein okerragoak direla frogatzen ari da akademia azken urteotan abiarazitako lanarekin. Sagrario Aleman, euskaltzain osoa, horren lekuko zuzena da. “Esango nuke, beste akademia askorekin alderatuz, Euskaltzaindia irekiagoa dela”, defendatzen du.

Horren erakusle da, esaterako, hiztegiko hainbat definizio moldatzen hasi izana genero ikuspegitik. “Pausoak ematen ari gara, etengabe berrikusten hitz baten inguruan ematen diren definizio eta adibideak”, azaltzen du Alemanek. Adibide bat jartzearren, senar hitza aipatzen du. “Gaur egun bikoteak ez dira bakarrik senar-emazteak eratutakoak, bi gizonezkoez edo bi emakumezkoez osatuta ere egon daitezke”, dio. Horrela, lehen, “emakumearen bikotekide” bezala definitzen baldin bazen, orain “norbaitentzat, harekin ezkondua dagoen gizona” bezala ageri da.

Adinari dagokionez, duela gutxi euskaltzain emerituaren figura sortu zen; hortaz, 75 urte betetakoan errelebatu egiten dira. “Lehen ez ziren ordezkatzen hil arte, emerituak lanean jarraitzen du baina bidea irekitzen du beste gazteago bat sar dadin”, adierazten du euskaltzainak. “Gazteek badute ekarpen handia egiteko bidea, denon parte hartzea inportantea da”, dio. Bestetik, egun sei emakume daude hogeita zazpi euskaltzain osoen artean. Alemanen ustez, “kontutan hartu behar da nondik gatozen; garai batean, gizarteko beste arloetan bezala, emakumezkoak, nahiz eta lanean egon, ez zen agerian izaten”. Horretan ere, poliki-poliki, gauzak aldatzen doaz.

Teknologia berriek ere zeresana izan dute. Sare sozialetan presentzia izateaz gain, hainbat lan digitalizatu ditu akademiak. “Guztiok ulertzen dugu Euskaltzaindia ezin dela gizartetik aparte egon, nahi edo nahi ez, gizarteari begiratu behar dio, bere parte izanez”, ondorioztatzen du.