Sexuaz hitz egitea tabua da oraindik. Baina amatasunaren ondoren sexuaz hitz egitea are gehiago da. Zer gertatzen da desioarekin ama izatean? Zergatik esaten dute desioa desagertzen dela? Sonia Encinas sexologoak mito hori desegin du El sexo de las madres liburu berrian. Liburu horretan, sexualitateak erditzean bizirik irauteaz gain, etapa sakon, boteretsu eta gutxi esploratu bihur daitekeela aldarrikatzen du.
Azken urteetan emakumeen plazerari, desioari eta sexualitateari buruzko elkarrizketan aurrerapausoak eman badira ere, amatasun garaiko esperientzia sexualak isildutako eremua izaten jarraitzen du. Ezer gutxi esaten da erditu ondoren desioa nola aldatzen den, nola eragiten dion hazierak bikote barruko intimitateari, edo zer eragin duen akidura fisiko eta emozionalak emakumeen bizitza sexualean.
Profesional honen balorazioaren arabera, begirada patriarkal batetik eraikitako kontakizun menderatzaileak amatasuna eta desioa bereizi ditu historikoki, “ukatuz emakume bat ama izan daitekeela eta aldi berean subjektu desiratzailea izan daitekeela”. Deskonexio horrek errua, frustrazioa eta isiltasun handia eragin ditu.
Esperientzia pertsonal hori izan zen El sexo de las madres liburuaren hazia. Liburu horretan, haien bizipena, begirada profesionala eta kontsultan artatzen dituzten emakume askoren ahotsak uztartzen dira
Sonia Encinasek, sexologoak eta amak, lehen pertsonan bizi izan zuen. “Amatasunera iritsi nintzenean, konturatu nintzen sexologiak ez zuela gai hori jorratu egin nuen formazio bakar batean ere. Era berean, ez zegoen ikerketarik, erreferentziarik, ezta artikulurik ere, bizitzako etapa horretan sexualitatearekin gertatzen denari buruz hitz egingo zuenik”, azaldu du.
Esperientzia pertsonal hori izan zen El sexo de las madres liburuaren hazia. Liburu horretan, haien bizipena, begirada profesionala eta kontsultan artatzen dituzten emakume askoren ahotsak uztartzen dira.
HAUSNARKETA
Hala, eta ildo beretik, profesionalak hausnarketa sakona proposatzen du: eta amatasuna ez balitz desioaren amaiera, baizik eta berriz pentsatzeko aukera bat? Encinasek “gidoi patriarkalak onartzen ez duen eta baliozkotzen ez duen etapa sexual bat” aipatzen du. “Sexualitatea bikote heterosexual baten barruko koitoarekin soilik lotzen duen gidoia da, eta kanpoan uzten ditu beste plazer-, intimitate- eta autoesplorazio-modu batzuk”.
“Eta amatasuna ez balitz desioaren amaiera, baizik eta berriz pentsatzeko aukera bat?”
“Ama izan ostean emakumeengan ikusten dudan aldaketa garrantzitsuena”, dio Encinasek, “euren sexualitatea eraldatzen dela da. Baina amatasun garaian inork ez digunez dimentsio sexual horri buruz hitz egin, askotan aldaketa hori galera gisa bizi dugu. Egia esan, ez gara ezer galtzen ari: gure sexualitatearen beste fase bat igarotzen ari gara, baina ez dugu baliozkotzen”.
Hutsune sinboliko (eta baita hezitzaile ere) horretan emakume asko deskonektatuta sentitzen dira beren desiratik, errudun “lehen bezala” sexua nahi ez izateagatik, eta “lotsatuta ere bai”, beren bikoteentzat beti eskuragarri izateko espektatiba soziala ez betetzeagatik. “Partekatutako sexuarekiko interesa gutxitu egiten da, batez ere lehenengo hilabeteetan eta baita lehen urteetan ere”, dio Encinasek. “Fokua bikotetik haurtxora pasatzen da, eta horrek emozio kontrajarriak pizten ditu. Gizonen poztasunaren bermatzaile gisa eraiki gaituzte, eta bat-batean kontakizun hori kolokan dago”.
PROPOSAMENA
El sexo de las madres liburuak proposatzen duena ez da errezeta bat ahalik eta azkarren “sexura bueltatzeko”, baizik eta beste leku batetik begiratzeko gonbidapena. “Desira ez da norberak duen edo ez duen zerbait bezala ulertzen, baizik eta esperientzia konplexu, aldakor gisa. Erruak kentzera, definizioak zabaltzera eta amatasuna sexualitate askeago, benetakoago eta berezkoago batetik bizitzera.
“Partekatutako sexuarekiko interesa gutxitu egiten da, batez ere lehenengo hilabeteetan eta baita lehen urteetan ere"
Ontzea askotan bakardadean bizi den testuinguru batean, eskakizun eta epaiketa gurutzatuek zeharkatuta, liburu honek ozenki hitz egiteko tartea zabaltzen du. Baietz aitortzeko, erditu ostean desioa dagoela onartzeko. Baietz, amek ere badutela sexua. Eta baietz, kontatzeko ordua dela.
Profesional honentzat El sexo de las madres idaztea ez da soilik ariketa intelektual bat izan, prozesu oso intimo bat baizik. “Prozesu errebelatzailea izan dela esango nuke”, aitortu du. “Idaztea ia ekintza terapeutikoa izan zen, baina ez bakarrik maila pertsonalean. Liburuak nire esperientzia pertsonal asko jasotzen ditu, bai, baina, batez ere, nire bizipen profesionalak. Urteetan bidelagun izan ditudan eta argitara ateratzeko beharra zuten gauza asko irudikatu ahal izan ditut orain”.
“Desira ez da norberak duen edo ez duen zerbait bezala ulertzen, baizik eta esperientzia konplexu, aldakor gisa"
Baina dena ez da emakumeen kontua. Amatasunak dakarren eraldaketa sexualak ere eragina du haien bikotekideengan, bereziki gizonengan, profesionalak kontatzen duenez. Prest al gaude ulertzeko? Encinasek baietz uste du, baina adierazi du askok ez dituztela beharrezko tresnak aldaketa hori egiteko.
