BILBO. Gaur goizean Bilboko Udaletxean aurkeztu da urriaren 17tik 27ra iraungo duen BAD jaialdiaren 21. edizioko programazioa. Aurtengoan 21 konpainia hartuko dute parte, eta La Fundición, Teatro Campos eta Pabellón 6-en ospatuko da, beste lekuen artean. Oraingo honetan, euskal taldeek garrantzia handiagoa izango dute. Gainera, programazio guztiaren parterik handiena lehenengo aldiz ikusi ahal izango da Euskadin.

Izan ere, hurrengo ediziorako aukeratu diren konpainien artetik ia erdia euskal eszena berrian sar daitezkeen eta batez ere dramaturgia berrien alorretan lan egiten duten artistak dira. Horrela, talde eta artista hauek euren azken lanak aurkeztuko dituzte: Legaleon-T / Kolektibo Monstrenko, Germán jauregui & Antía Díaz, Tripak, Javier Liñera eta Ekoma Teatro, Ziomara Hormaetxe, Benetan Be, Node, Eguzki Zubia-La Dinamika eta Zirkozaurre. Gehienek eskainiko dituzten ikuskizunak jaialdian estreinatuko dira.

Horrela, jaialdiak urriaren 17an irekiko ditu ateak La Fundiciónen, BADen ekoizpen lan propio baten erabateko estreinaldiarekin, Legaleon-Trekin eta Kolektibo Monstrenkorekin. Legaleon-T Espe López eta Oscar Gómez Mata ezagunen eskutik sortu zen 1986an, eta sorkuntza eta konposizio forma berriei buruzko ikerketan egiten du lan. Monstrenko, Txubio Fernández de Jauregik, euskal eszenako erreferente historikoak, sortutako kolektiboa da, proiektu eszeniko bakoitzean ikus-entzuleekiko harremana aztertzen duen eta mota guztietako antzezle komikoz osatuta dagoen kolektiboa da, beti ere umorean oinarrituta, ikus-entzuleak ez daitezen inoiz zerbait pasiboa izan. Oraingo honetan elkartu egin dira, eta BADen eskutik “¿Hay alguien ahí?” aurkeztuko dute, bizi gaituenari, zeharkatzen ari garen denborari eta hitzak eta ekintzak gastatzeari buruzko antzerki garaikide pieza.

Horrez gain, BADek beste ekoizpen lan propio bat ere estreinatuko du urriaren 18an, Pabellón 6n, dantza lana, hain zuzen ere, Germán Jauregui & Antía Díazen eskutik. “Rassenblement”, giza harremanek gaur egungo bizitzan betetzen duten lekua aztertzen duten bi gorputz dira. Diskurtsoaren, sinesmenaren, pentsamenduaren? abstrakzioaren aurrean, beste azal batekin kontaktua agertzen da, eta horrek bultzatu eta eutsi egiten zaitu eta zuk ere, aldi berean, eutsi egiten duzu. Enigmaren aurrean sentimendu komuna gauzatzen eta unibertsalizatzen duen beste gorputz bat. Hainbat urtez Bruselan euren proiektuak aurrera eraman ondoren, elkarren arteko ekoizpena eta Euskadiko erabateko estreinaldia den lana aurkezten dute.

Euskal proposamenen artean, sorkuntza eszenikoari laguntzeko Baliabide Eszenikoen Zentroaren - BilbaoEszenaren “Artistak Egoitzan” programaren barruan aukeratu ziren hiru proiektuen aurkezpena eta estreinaldia ere badaude. Bizkaiko konpainia biren eta Gipuzkoako baten hiru proposamen dira, eta antzerkiaren eta dantzaren, zirku garaikidearen eta performancearen barruan daude.

NODE konpainia gipuzkoarraren “PUGNA” urriaren 20an aurkeztuko da Campos Antzokiko Kupula aretoan. Testuinguru eszeniko berean dantza garaikidea, zuzeneko musika, antzerkia eta ikus-entzunezkoak uztartzen dituen performance pieza da. Bigarren proposamena Gorka Pereiraren (Zirkozaurre) “Tiempo” da. Dantzaren eta zirku garaikidearen bitartez ikus-entzuleak bidaiatzera eramango dituen lana da, denbora ulertzeko modu desberdinak sortuz; penduluaren mugimenduan oinarrituta, teknologia berriak hartzen ditu ardatz, patroi desberdinak ikertuz eta horiekin dantza eginez.

Amaitzeko, euskal eszenan ibilbide luzea duen Eguzki Zubia - La Dinamika artistak “3er acto” lanaren work-in-progress aurrerapena eskainiko du. Dantza eta antzerki proposamen horrek, emakumeei buruz ditugun aurreritziak, gaiak eta ideiak lantzen ditu, menopausian, zahartzeak dakarren bazterketan, ikusgai izateari uztean eta horrek guztiak dakarren gainbehera pertsonalean oinarrituta.

BAD GEHIAGO

Programazioaren barruan, Estatura lehen aldiz helduko diren zenbait ikuskizun daude. Horien artean, Igor & Morenoren “Andante” dago, behe-lainoan zehar egingo den bidaia, ikus-entzuleak dantzaren, soinuaren eta argiaren bitartez garraiatzeko. Horrez gain, Miguel Pereira portugaldarrak “Pieza para negocio” aurkeztuko du, dantza, performancea eta antzerkia uztartzen dituen kalitate handiko diziplina anitzeko ikuskizuna; Antonia Baehr alemanak “Exit” performancea aurkeztuko du, eta Ana Pi artista eta koreografo brasildarrak, hiriko dantzen ikerlari, dantzari garaikide eta pedagogoak, “NoirBlue” ekarriko du lehen aldiz Estatura. Azken horrek Bilboko Institutu Frantsesaren laguntza jaso du.

Aipamen berezia merezi dute 2018ko Act Saria irabazi zuen Emilien Trucheren “Confetti”, eta maitasun hirukote klasikoaren istorioa kontatzen duen Harold Pinterren “Traicion”. Azken lan horretan Emmak zazpi urte daramatza Robert senarra Jerry adiskide onenarekin engainatzen. Tg STAN konpainia belgiar ospetsuak moldatu du eta lehen aldiz helduko da Euskadira. Ikuskizunak Europako Pyrenart proiektuaren laguntza du, eta gauza bera gertatzen da Carla Rovira katalanak dakarren eta oroimen historikoaren gaia eta Gerra Zibilean eta Frankismoan ikusezin bilakatu ziren historiak lantzen dituen “Matria” antzerki-dokumentalarekin.

PROFESIONALENTZAT

Ohikoa denez, jaialdiak irauten dituen egunetan arte eszenikoetako profesionalei zuzendutako zenbait jarduera berezi egingo dira. Prestakuntzari dagokionez, Burtsako Udaltegian egingo diren bi topaketa profesional jasoko dira. ATAErekin, Arte Eszenikoen Teknikarien Elkarte Profesionalarekin, lankidetzan antolatu den lehena urriaren 17an izango da, 10:00etatik 14:00etara, eta dantzarako argiztapenaren diseinuan zentratuko da. Prestakuntza Lola Barrosok emango du, “Furiosa Escandinavia” lanari esker 2018an Argiztapen Diseinu Onenaren MAX SARIA lortu zuen eszena argiztapen diseinugileak. Lola Barroso, antzerki, dantza, kontzertu, opera eta musikal ekoizpen lanetarako argiztapen diseinugile gisa 15 urte baino gehiagoko ibilbidea duen profesionala da.

Hurrengo egunean, urriaren 18an, nazioarteko merkaturako gain-titulatzeko moduari buruzko prestakuntza ekintza egingo da, arte eszenikoetako profesionalei zuzenduta. Jarduera Interreg V-A Espainia-Frantzia-Andorra (POCTEFA 2014-2020) programaren barruan dagoen mugaz gaindiko lankidetzarako Pyrenart proiektuan sartzen da.

Topaketan, azken urteetan ikuskizunak nazioartera zabaltzeko egokiak diren soluzioak bilatzeko aurrera eraman diren tresnak eta teknologiak ezagutaraziko dira. Prestakuntza espezializatu horren helburua ikuskizunen gain-titulaziorako azken teknologiak ezagutaraztea da: sistema teknikoak, softwareak, ohiko arazoak, pantailen kokalekuak, ikusgaitasuna, eta hizkuntza batera baino gehiagora gain-titulatzea, besteak beste. Bi jarduera horietarako izen emateko epea irekita dago jadanik ATAEren posta helbide elektronikoaren bitartez (info@atae.org).

Jaialdirako sarrerek 10 euroko prezio orokorra izango dute txarteldegian ?8 euro Pabellón 6ko, Dantzertiko eta Bilborockeko emanaldietarako?. Sarrerak gaurtik aurrera jaialdiaren webgunearen bitartez, txarteldegietan eta espazio batzuetako webguneetan eskuratu ahal izango dira, eta baita Abandoko Udaltegian (Elkano kalea, 22) egongo den eta ateak urriaren 14an zabalduko dituen BADen informazio bulegoan ere. Ohikoa denez, doako zenbait jarduera programatu dira.