Isabel Coixeti eskainitako zinema-ziklo bat jasoko du Azkuna Zentroak

Zinematekaren ziklo honek gutxi ikusitako edo nazioartean ezagunenak diren espainiar zinema-zuzendari eta gidoigileetako baten atzera begirakoak izan ohi ez diren piezak berrikustea proposatzen du.

Txikitan bere Super 8aren atzean jarri zenetik, ez dio sekula utzi objektiboaren bidez begiratzeari, testurak, isiluneak, soinuak... erakusteko fikziozko filmetan, dokumentaletan edo film laburretan. Goya sari gehien dituen zinemagilea eta European Women's Audiovisual Network-eko ohorezko presidentea da.

Orain, Mira y verás (1984), bere lehen film laburraren lau hamarkada betetzen direla, Zinematekaren ziklo hau ikus-entzunezko ekoizpenaren hainbat geruza ezagutzeko aukera bihurtzen da. Gainera, lan hauek jatorrizko bertsioan ikusteko aukera izango da, gaztelaniazko azpitituluekin, eta, zikloko bi film luzetan, euskarazko azpitituluekin ere bai: Nadie quiere la noche (2015) eta La librería (2018).

Goya sari gehien jaso dituen zinemagilearen atzera begirakoa

Zinematekaren ziklo berri hau apirilaren 23an hasiko da, lehen bi film luzeren programazioarekin. Bi film horiek nazioarteko banaketa dute: Cosas que nunca te dije (1996), ingelesez egin zuen lehen filma, Berlingo Zinemaldian aurkeztua, zinemagintzaren industriaren ateak ireki zizkiona; eta A los que aman (1998), garai bateko filma. Denbora tarte desberdinean girotuta daude biak, bere lanaren lehenbiziko gakoetara hurbiltzen gaituzte eta hari bera dute gidari: maitasunaren sufrimendua. 

Hurrengo saioan, dokumentalik konprometituenetako bi izango dira buru. Lehenengoa, Viaje al corazón de la tortura (2003), Balkanetako gerran Sarajevon filmatua giza torturaren aurkako alegatu bat da. Bertan, Coixetek zuzentzeaz gain, gidoia idatzi eta biktimei elkarrizketa egin zien. Bestea, Parler de Rose, prisonnière de Hissène Habré (2015) dokumentalak Txadeko diktadore ohiak,Hissène Habré, kartzelatutako eta torturatutako pertsonen borroka erakusten du. Era berean, La vida secreta de las palabras (2005) lana proiektatuko da, bere filmik nabarmen eta sarituenetako bat, iraganak duen pisuari buruzko gidoi hunkigarria duena. 

Zikloaren jarraipen gisa, nork bere mugak gainditzea hizpide duten bi lan izango ditugu, bizitzaren gorabeheren aurrean aitzinera jarraitzeko beharra nabarmentzen dutenak. Cartas a Nora (2007) film laburra da horietako bat, eta parasitoek eragindako Chagasen gaixotasunaren berri ematen digu, oso gaitz ohikoa Latinoamerikan, batez ere landa-alde eta baliabide urriko eremuetan. La huella de tu voz (2011) da beste lan bat, bularreko minbizia gertaera gogorraren errealitaterik positiboena islatzen duena.

Ildo tematiko beretik doaz zikloaren hirugarren asteko bi film luzeak: Mi vida sin mí (2003), gidoi bizi eta zirraragarrikoa, dolua ehuntzeko, hil aurretik, bere bizitza antolatzen saiatzen den emakume bati buruzkoa. Eta Elegy (2008), unibertsitateko irakasle baten eta bere ikaslearen arteko maitasun-istorio sutsua.

Coixet, gaurkotasunarekin konprometitutako zinemagilea

Isabel Coixetek beste gai berrienen berri ere eman du, hala nola, larrialdi klimatikoa edo giza ekintza. Bi gai nagusi jorratzen ditu saio monografiko honen laugarren astean emango diren bi dokumentaletan. We Are Water fundazioarentzat ekoitzitako Aral, el mar perdido (2010) filmean, Asia Erdialdeko Aral itsasoaren lehortze-prozesuak ekarritako hondamendi pertsonala, ekonomikoa eta ingurumenekoa islatzen da. Marea Blanca (2012) lanean, berriz, 2003ko Prestige-ren hondamendian Galiziako itsasertza garbitzeko dena alde batera utzi zuten 300.000 lagunetako batzuei ematen die ahotsa. 

Dokumental horien ondoan, No es tan fría Siberia (2016) filma proiektatuko da, Siberiako zinemaldi batera egindako bisita batetik abiatuta Coixetek filmatu zuen fikzioko metraje ertaineko filma. Nadie quiere la noche (2015) filma ere Groenlandiako hotzean dago girotuta, Juliette Binoche du protagonista eta lau Goya sari irabazi zituen. Muturreko baldintzetan bizirik irauteko istorio bat da, emakumeak, maitasuna eta bakardadea ere hizpide hartuta.

Dokumentalak ardatz zituen etapa baten ondoren, Coixet berriz itzuli zen film luzera, Ayer no acaba nunca (2013) lanarekin, Candela Peña eta Javier Camara protagonistek antzeztu zuten zauriak irekirik berriz elkartzeko prozesuaz ari den istorioa. 2018an, emakume-talde batek salaketa jarri zuen Lleidako Antzerki Gelako bi gizon irakasleren aurka, nerabeak zirenean sexu-abusuak egitea leporatuta. Zinemagilearen arabera, El techo amarillo (2022) abusua jasan duten emakumeak nola estigmatizatzen dituzten ikusteak sortutako minaren emaitza da. 

Isabel Coixeten Zinematekako zikloari amaiera emateko, bere azken bi filmak izango ditugu ikusgai. La librería (2018), liburuei egindako omenaldia eta, aldi berean, proposatutako istorioei dagokionez leku bakoitzeko paisaiak eta atmosferak zuzendariarentzat duten garrantziaren erakusgarria. Eta Nieva en Benidorm (2020) thriller sailkaezina, maitasun berantiarrei, fenomeno meteorologikoei eta Sylvia Plathi buruzkoa, non Benidorm beste pertsonaia bat den, istorioan edozer gerta baitaiteke, besteak beste, hiri horretan elurra egitea.